‘’Het belang van het Platform Toezicht Bodem”
Op
16 november jl. kwam het Platform
Toezicht Bodem voor de 24ste keer bijeen. Het Platform ging in 2006 van start. Een gesprek met Annelies
de Graaf (SIKB)
en Herman Miedema (RWS-Bodem+). Zij vormen samen met Tim Beerman (IL&T) het
team, dat de bijeenkomsten van het Platform Toezicht Bodem organiseert.
Annelies de Graaf en Herman
Miedema - eigen foto’s
‘Het
Platform ging in 2006 van start met als aanleiding de wens van handhavers om regelmatig
bijeen te komen om kennis en ervaringen uit te wisselen op het terrein van
toezicht en handhaving voor de sector bodem,’ lichten Annelies de Graaf en Herman
Miedema toe. ‘In de begintijd organiseerden we zo’n twee keer per jaar een
Platformdag, de laatste jaren eens per jaar.’
Prioriteiten
en accenten
‘Het
aantal deelnemers varieert tussen de 80 en 120 personen. In het begin waren dat
vooral medewerkers van provincies en gemeenten; met het verschuiven van de
toezichthoudende functie naar omgevingsdiensten gaat het nu vooral om
medewerkers van omgevingsdiensten. Daarnaast zie je ook medewerkers van
waterschappen, IL&T, politie en Openbaar Ministerie onder de deelnemers.
Private partijen worden in principe niet toegelaten. Het Platform Toezicht
Bodem is immers vooral bedoeld voor toezichthoudende partijen. Ook inhoudelijk
zie je een verschuiving: In de eerste jaren lag het accent vooral op het
toezicht op de sanering en grondstromen; de laatste jaren is er een verschuiving
opgetreden naar bredere thema’s als ketentoezicht, risicogericht en data-gestuurd
toezicht, en de samenwerking die daarvoor nodig is. Ook komen er meer
inhoudelijke thema’s aan de orde, zoals de problematiek van bouwstoffen en
bodemenergiesystemen. We belichten daarnaast ook de beleidsmatige
ontwikkelingen, zoals de Omgevingswet en het I&W-programma ‘Verbetering
bodemstelsel’. We proberen altijd de actualiteit in het oog te houden.’
Ketentoezicht
‘Ketentoezicht
is dat in de hele keten, van ontgraven via tussenbestemmingen naar eindbestemming,
de betrokken bevoegde gezagen met elkaar samenwerken, informatie uitwisselen en
afstemmen. Zodat de grond niet plotseling in het niets verdwijnt of op een plek
terecht komt waar hij niet thuishoort. Een voorbeeld van hoe de keten in elkaar
zit: bij een bodemsanering komt grond vrij. Die grond kan verschillende kanten
opgaan: naar een toepassingslocatie, een verwerker, een plek voor bemonstering
en keuring of opslag. In dat traject kunnen meerdere partijen, meerdere bedrijven
en transporteurs, meerdere verschillende bevoegde gezagen en verschillende
locaties betrokken zijn. Om die grond goed te kunnen volgen is het van belang
dat de verschillende toezichthoudende organisaties met elkaar in contact staan
en samenwerken, zodat ze weten wat het voortraject was en wat het na-traject
wordt.‘
Nieuwe
Omgevingswet
‘Een
ander belangrijk thema is de nieuwe Omgevingswet. De toezichthouders zullen
zich ervan bewust moeten zijn dat ze zich meer dan ooit moeten gaan bemoeien
met het voortraject. Dat men vooraf een signaal afgeeft over de risico’s en de
handhaafbaarheid. In de huidige situatie zit handhaving en toezicht vooral aan
de achterkant; we hebben een set regels en daar toetsen we op. Die omschakeling
naar een actieve rol aan de voorkant vraagt om een andere mindset. Dat wordt
nog best wel spannend hoe dat uitpakt; we hebben alle vertrouwen in de mensen,
maar of de benodigde systemen gereed zijn en doen waarvoor ze bedoeld zijn, de
tijd zal het leren.’
We
zijn er nog niet
‘Een
mijlpaal zou zijn als het ketentoezicht voldoende is ingebed in de
werkprocessen en procedures en als het voldoende handen en voeten heeft
gekregen om adequaat mee aan de slag te kunnen gaan. Dat is op dit moment
helaas nog niet het geval. Wat we nodig hebben is de bestuurlijke wil om samen
te werken, goede afspraken te maken over taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden
en goede ondersteunende instrumenten. Daar hoort ook de centrale regie van
bijvoorbeeld het Rijk bij. Die regie is hard nodig. Inmiddels wordt het
probleem onderkend en zijn de nodige kleine stapjes gezet. Het Platform
Toezicht Bodem kan daar met de
Platformdag een bijdrage aan leveren door de mogelijkheid te bieden om te netwerken
en kennis en informatie uit te wisselen. De Platformdag is laagdrempelig,
toegankelijk voor alle (water)bodemtoezichthouders én het mooiste is natuurlijk
dat de deelnemers in hun eigen netwerk met de opgedane inzichten aan de slag
gaan.’