Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen biedt praktisch toepasbare informatie

Corné Nijburg – eigen foto

Enorme opgave
Nederland zakt harder dan de zeespiegel stijgt, één miljoen woningen wordt bedreigd door funderingsproblemen, de kwaliteit en leefbaarheid van de openbare ruimten in gemeenten staan onder druk en als we hier niets aan doen houdt het Planbureau voor de Leefomgeving rekening met 22 miljard extra kosten tot 2050. Daarnaast wordt jaarlijks circa vijf megaton CO₂ – equivalenten per jaar uitgestoten door veenafbraak in de veenweidegebieden. Kortom, voor een groot aantal organisaties reden het Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen (KBF) op te richten. Het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling, KCAF, Deltares, Gemeente Gouda, Platform Slappe Bodem, Coalitie Stevige Steden, TNO, Wageningen Environmental Research, Universiteit Utrecht, TU-Delft, Regiodeal Bodemdaling Groene Hart en anderen hebben een fysieke plek gecreëerd, in Gouda (waar anders?), vanwaar een groot aantal initiatieven wordt genomen tot kennis verzamelen, kennis verspreiden en kennis ontwikkelen. Dat vertelt Corné Nijburg (wie anders?). Hij is sinds 1 september directeur/bestuurder van de daartoe opgerichte stichting.

Kennisnetwerk opbouwen
‘We zijn er voor iedereen en werken daartoe met alle relevante organisaties samen’, licht Nijburg toe. Eerder was hij onder andere programmamanager Uitvoeringsprogramma Convenant Bodem en Ondergrond, programmamanager water-, bodem en governance bij Waterconnect, directeur Water Governance Centre en programmamanager CURNET. Die staat van dienst maakt dat hij de uitgelezen persoon is het kennisnetwerk op te bouwen dat KBF wil zijn. ‘Onze taak is kennis, die vaak is versnipperd, te verzamelen, toegankelijk te maken en op een centrale plek te presenteren. En daarmee ook te ontdekken welke kennis nog ontbreekt, dus agendering. We willen een duidelijke rol spelen in de kennisontwikkeling. Op de site maken we actuele kennis over onderzoek en oplossingen beschikbaar voor huiseigenaren, ondernemers, agrariërs, ambtenaren, bestuurders, studenten, noem maar op’.

Geen lobbyclub
‘KBF’, vervolgt Nijburg, ‘is expliciet geen lobbyclub. Daar zijn anderen voor, zoals het Platform Slappe Bodem. Wij zijn een netwerkorganisatie die de hele kenniscyclus samenbrengt. Een triple helix dus van overheden, bedrijfsleven en kennisinstellingen. Daarom ben ik nu vooral bezig gesprekken te voeren met alle relevante partijen. Bedrijven, overheden, kennisinstellingen etc. etc. Wie is waarmee bezig? Waar zitten overlappen, waar zitten gaten, hoe kunnen we elkaar versterken? Daar gaat het allereerst om. Daarnaast de aanwezige kennis verspreiden via de website. Die is vraaggericht opgezet. “Ik ben, en ik zoek”. Ik ben bijvoorbeeld een huiseigenaar, en ik zoek informatie over wateroverlast en droogte. Of ik ben benieuwd naar wet- en regelgeving, of ik wil alles weten over groenvoorziening. We presenteren de kennis aan de hand van twaalf thema’s, zes voor landelijk en zes voor stedelijk gebied. Denk aan items als funderingen, infrastructuur, veen- en kleibodem en broeikasgassen en veenoxidatie. Rond die thema’s zijn inmiddels meer dan 450 documenten ontsloten. Bieden die nog niet het gezochte antwoord, dan wordt een van de vele aangesloten specialisten geraadpleegd. Dat zijn door ons op naam benaderde, onafhankelijke deskundigen, die garant staan voor een neutraal en gezaghebbend antwoord’.

Kennis ontwikkelen en delen
‘Naast verzamelen en verspreiden dragen we ook bij aan het ontwikkelen van kennis. Uiteraard in samenwerking met onze partners. Door middel van zogenaamde deelexpedities en andere activiteiten. Zo hebben we voor professionals die te maken hebben met bodemdaling en funderingsproblemen de Toolbox Bodemdaling in Steden ontwikkeld. Vijf praktijktips voor procesaanpak en communicatie, een handleiding voor het opstellen van een MKBA (My First MKBA), hulp bij de toepassing van onderzoeksmodellen en meer. Een e-learning die snel zicht geeft op de belangrijkste lessen’. (Zie https://www.kbf.nl/kennisprogramma/toolbox-bodemdaling-in-steden/)

Deelexpedities
‘Op het Nationaal Congres Bodemdaling hebben we drie deelexpedities onder de aandacht gebracht die recent hun praktische resultaten hebben opgeleverd, al die informatie is online ook terug te vinden in onze kennisbank en bij het kennisprogramma. Hoe monitor je bodemdaling in stedelijk gebied, wat weten we over waterpasserende, waterdoorlaatbare en doorgroeibare verhardingen en binnen de deelexpeditie Coaching IBOR Bodemdalingproof is gewerkt aan een set van vijf handzame leidraden. Deze producten dragen bij aan het programmatisch werken aan bodemdaling in bebouwd gebied en helpen bij het inbedden van de aanpak in de organisatie’. Zie ook https://www.kbf.nl/kennisprogramma/

Vijf hoofdtaken
Nijburg vat samen: ‘We hebben vijf hoofdtaken. Allereerst de kennishub. Vooral zorgen dat alle kennis wordt verzameld, zicht hebben welke kennis ontbreekt en het ontwikkelen van nieuwe kennis.
De tweede taak is die van een vitaal netwerk, zorgen voor een overzicht wat er allemaal gebeurt in het speelveld en hoe daarin meer synergie is te bereiken. De derde taak is onderwijs en training. Dus actief opleiden van mensen, trainingen geven over het gebruik van de beschikbare kennis.
Onze vierde taak is bewustwording. Dat gaan we doen met onder andere een permanente tentoonstelling in ons gebouw. Een gebouw overigens dat zelf ook onderdeel is van het netwerk. Een omgeving namelijk waar iedereen graag gaat komen. Waar kan worden vergaderd, waar congressen kunnen worden gehouden, waar flexplekken en ontmoetingsplekken zijn. En als vijfde hoofdtaak is het zijn van een nationaal loket. De website met name. Zo zijn we bezig met het ontwikkelen van Q en A’s en met steeds meer documenten met informatie’.

Campus Gouda
Als illustratie van de activiteiten geeft Nijburg de samenwerking met de Campus Gouda. ‘Een belangrijke netwerkpartner en ook een bijzondere. Het is een stichting die de samenwerking verzorgt tussen allerlei Hbo-instellingen hier in de regio. Ze zijn inmiddels huisgenoot geworden en samen werken we nu aan onderwijsmodules op het gebied van bodemdaling en funderingen. Het zijn die vormen van synergie die ik zoek, het bruisende netwerk wat KBF wil zijn’.

Budget
Tot slot natuurlijk de vraag: waar doe je dit van? Nijburg: ‘Met de ministeries IenW, BZK en LNV is een langjarig commitment tot stand gekomen. Verder dragen zes provincies – die met de problematiek te maken hebben – financieel bij, is er een bijdrage het Platform Slappe Bodems, waar gemeenten en waterschappen bij zijn aangesloten, ontvangen we een Europese subsidie en levert de Regiodeal Groene Hart een bijdrage. Samen goed voor zes ton per jaar aan werkbudget. Een deel daarvan kunnen we inzetten voor een multiplier, door samen met andere organisaties projecten starten.’

Kijk hier voor meer informatie.