'Kennisuitwisseling blijf speerpunt nummer 1'
‘Ons doel, om van de eindgebruiker een kundige en
mondige gesprekspartner te maken, is nog lang niet bereikt’, zegt Dick
Westgeest, voorzitter van het Gebruikersplatform Bodemenergie. Het afgelopen
jaar bereikte hij met het platform via webinars ruim 1.100 mensen. Maar nu
steeds meer eindgebruikers met bodemenergie te maken krijgen, is én blijft
kennisuitwisseling het belangrijkste onderwerp op de agenda.
Dick Westgeest – eigen foto
Het organiseren van kennissessies gaat het Gebruikersplatform Bodemenergie heel goed af. In het afgelopen jaar, toen de coronapandemie fysieke bijeenkomsten onmogelijk maakte, was het gebruikersplatform al heel snel overgeschakeld op webinars. ‘In 2020 mochten we in totaal ruim 1.100 deelnemers verwelkomen bij een of meer van de acht webinars die wij organiseerden’, vertelt Dick Westgeest, voorzitter van het Gebruikersplatform Bodemenergie. ‘Die webinars richtten zich enerzijds op de eindgebruiker, maar tegelijk wilden we ook de medewerkers informeren die bij provincie en gemeenten te maken hebben met de warmtetransitieplannen. Vandaar dat we het organiseren en samenstellen van veel webinars in samenwerking met provincies en gemeenten deden. Zo was er een samenwerking met de gemeenten Amsterdam en Utrecht, maar ook met de provincies Noord- en Zuid-Holland, Utrecht en Noord-Brabant en het waterbedrijf Waternet. Ook in 2021 gaan we op dit ingeslagen pad verder en proberen we met regionale of lokale overheden twee vliegen in één klap te slaan’.
Randvoorwaarden
goed invullen
De
reden dat het gebruikersplatform, naast eindgebruikers ook beleidsmakers als
belangrijke doelgroep ziet, komt doordat de gemeenten en provincies nu druk
bezig zijn met warmtetransitieplannen. Dit is een uitvloeisel van het nationaal
Klimaatakkoord. In die warmtetransitieplannen moeten regionale en lokale overheden vastleggen hoe zij de
vele wijken en buurten in steden en dorpen duurzaam willen verwarmen. Voor het
gebruikersplatform is het erg belangrijk dat gemeenten in hun wijkgerichte
aanpak niet star maar zo flexibel mogelijk aan de slag gaan. ‘De bewoners in
een wijk moeten in staat zijn om stapsgewijs te verduurzamen en op natuurlijke
momenten te kunnen overstappen. Adviezen van gecertificeerde bureaus kunnen
hierbij een rol spelen’, zegt Westgeest. Hij vindt tevens dat de overheid een
belangrijke rol heeft om in deze ontwikkelingen de lokale (burger-)initiatieven
te faciliteren en stimuleren.
‘Bodemenergie is een energiebron met veel
potentie, maar ook één die soms hoge kosten met zich meebrengt. Om die reden
vinden wij dat de overheid een rol te vervullen heeft. Het mooiste is dat de
eindgebruiker, op het moment dat hij of zij wil verduurzamen, zelf kan kiezen
voor een aansluiting op bijvoorbeeld een lage temperatuur warmtenet, gevoed
door een warmte- en koudeopslag (WKO)’. Volgens de voorzitter van het platform
is uiteindelijk een lage temperatuur systeem gevoed met bodemenergie een van de
veelbelovende manieren om van fossiele brandstoffen af te komen. ‘Mits de
overheden al bij het ontwerp de randvoorwaarden voor de eindgebruikers goed
invullen. In de praktijk blijkt dat veel problemen waar eindgebruikers van
bodemenergie tegenaan lopen, te voorkomen zijn als we bij de uitgangspunten in
de wijkgerichte aanpak de juiste keuzes maken’, aldus Westgeest.
Groeiende
behoefte aan koeling
De
rol van bodemenergie zal de komende jaren een nog veel grotere vlucht nemen dan
we nu kunnen voorzien, zo is de verwachting van Westgeest. ‘Dit komt doordat we
ons steeds bewuster worden dat - onder invloed van warmere zomers - de behoefte
aan koeling, ook in woningen, snel toeneemt. Bovendien zorgt de aangescherpte bouwregelgeving dat
woningen en gebouwen een steeds beter geïsoleerde schil krijgen, waardoor de
interne opwarming een zware rol gaat spelen. Bodemenergiesystemen, zowel
gesloten lussen als WKO’s, (warmte- en koudeopslagsysteem) zijn een ideale bron
voor zowel lage temperatuur verwarming als hoge temperatuur koeling. Dat het
onderdeel koeling steeds belangrijker wordt, komt ook door de BENG-wetgeving
(Bijna Energie Neutrale Gebouwen). In de regelgeving voor woningen is een toets
opgenomen om het aantal temperatuuroverschrijdingsuren (TO-uren) te bepalen.
Woningen voorzien van een bodemenergiesysteem voldoen automatisch, alle andere
concepten moeten bewijzen dat ze de TO-toets doorstaan en dus aan die
BENG-eisen voldoen’.
Kennis
en diensten gratis voor leden
Een
van de onderwerpen die het Gebruikersplatform Bodemenergie ook belangrijk
vindt, zijn de prestatiecontracten. Ze wil haar leden helpen om duidelijkheid
te scheppen en de juiste randvoorwaarde te creëren. Daarnaast biedt het
platform haar leden twee
exclusieve en voor leden gratis diensten. ‘Dit zijn de WKO-scan en de Second
Opinion. Van de WKO-scan zijn er al tientallen uitgevoerd, onder meer voor het
Rijksvastgoedbedrijf maar ook voor Tivoli Vredenburg of het PWN-kantoor
in Noord-Holland, om maar een paar voorbeelden te noemen. Tijdens een WKO-scan
gaat een ervaren WKO-specialist, in opdracht van het gebruikersplatform, bij
een eindgebruiker de bestaande installatie onderzoeken. Hij kan tijdens die
scan onregelmatigheden of zelfs gebreken ontdekken in met name de
systeemconfiguratie of de regeling. Op basis van zijn waarnemingen kan de
eindgebruiker dan opdracht geven om die zaken te laten herstellen. De Second Opinion is een nieuwe dienst. Deze
is bedoeld om eindgebruikers te helpen in de fase voor de opdrachtverstrekking
en de duurzame inpassing. Voordat een WKO-systeem wordt gerealiseerd kan een
eindgebruiker ons vragen om via second opinion het ontwerp van zijn
systeem te beoordelen. Zoals je ook bij een arts om een second opinion kunt
vragen wanneer je een ingrijpende operatie moet ondergaan’.
Kom
kennis halen en sluit je aan
De
kennissessies die voor 2021 op stapel staan, behandelen op voorhand al enkele
belangrijke thema’s. ‘Zo willen wij de rol van bodemenergie bij de
energietransitie van woningen behandelen. Wij merken dat vooral VvE’s en woningcorporaties behoefte hebben aan
meer kennis, zodat zij hun appartementencomplexen op een goede manier met
bodemenergie kunnen verduurzamen. Daarnaast willen we twee webinars specifiek
richten op de toepassing van bodemenergie bij ziekenhuizen. Dit zijn gebouwen
die veel koude nodig hebben en daarbij een WKO-systeem zeer effectief kunnen
inzetten. De warmte uit het systeem kunnen zij inzetten voor warm tapwater in
het ziekenhuis zelf, of binnen naburige woonwijken distribueren. Maar we willen
potentiële eindgebruikers ook inspireren en tegelijk behoeden voor fouten; dat
doen we door webinars of workshops te organiseren met of bij de High Tech
Campus in Eindhoven en Schiphol Airport. Ook werken we, samen met TU
Eindhoven en TNO, aan een event over de innovaties op het gebied van
energieopslag. We hopen zo in 2021 erg veel mensen van nieuwe kennis te
voorzien’.
Intensieve
samenwerking
Westgeest
benadrukt ook het belang van de intensieve samenwerking met diverse
organisaties en koepels. “Niet alleen de overheden, maar juist ook
belangenbehartigers in de vastgoedwereld, de medische sector, de technische
dienstverleners zijn voor onze belangrijke partners. Zo werken we samen met
bijvoorbeeld de VGME en de NVTG bij de organisatie van bijeenkomsten. Op die
manier proberen we echt een zo breed mogelijke groep eindgebruikers te bereiken
en hen te helpen bij alle vraagstukken waar zij - als het gaat om verduurzaming
en bodemenergie - tegenaan lopen’.
‘Ben
jij eindgebruiker of sta je op het punt een eindgebruiker van bodemenergie te
worden? Sluit je dan bij ons aan. Wij komen op voor je belangen maar bieden ook
diensten aan waarmee jij je kennis, en uiteindelijk ook de efficiency van een
WKO-systeem kunt vergroten. Het is jammer als een eindgebruiker denkt: de
installatie is opgeleverd, en nu ben ik klaar. Juist in de beheerfase kun je
het systeem maken of breken. Denk bijvoorbeeld goed na over het type
onderhouds- en beheercontract dat je afsluit. Alleen eindgebruikers die de
kennis in huis hebben om met hun technische dienstverleners op niveau te
sparren, zullen de totale potentie uit hun WKO-systeem halen. Wij kunnen ervoor
zorgen dat jij de bagage hebt om een deskundige gesprekspartner te zijn,’
besluit Westgeest.
Wil
je meer weten of jezelf als lid aanmelden ga dan naar de website www.gebruikersplatformbodemenergie.nl
of stuur een mail naar Dick Westgeest:
d.westgeest@gebruikersplatformbodemenergie.nl.