Vierduizend objecten met cultuurhistorische waarde
tegelijk monumentaal. En een deel ervan heeft geen functie meer, maar zijn wel in ons eigendom. Als conservator watererfgoed koester ik die gehele collectie’, vertelt Ingrid Oud.
Voor het
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) heeft zij onlangs een
beleidsnotitie opgesteld. ‘Hoe zetten wij het materiële, maar evenzeer het
immateriële erfgoed in voor ons waterbewustzijn? En hoe vertaal je de visie
daarop vervolgens naar praktisch handelen? Dat was de opgave waarvoor wij ons
gesteld zagen. Want het inzetten van het erfgoed om het waterverhaal te
vertellen klinkt heel logisch, maar in de praktijk levert dat toch soms
conflicterende belangen op’.
We focusten
eerst op het roerend erfgoed. ‘We begonnen met een inventarisatie van onze
collectie. De topstukken zijn permanent te zien in onze museale presentatie in
ons centrale kantoor. Daarna trokken wij het onroerend erfgoed erbij’. Dat werd
het bewandelen van een middenweg, zo noemt ze dat. ‘Het hoogheemraadschap kan
geen openluchtmuseum worden. We moeten keuzes maken in wat wel en niet bewaard
kan worden. En watererfgoed is geen statisch begrip. De invulling daarvan wordt
mede door ontwikkelingen in de samenleving bepaald en regelmatig herijkt. Bij
noodzakelijke aanpassingen aan keringen, dijken en objecten is het belangrijk
om de erfgoedwaarden mee te nemen bij de plannen.
Voorop staat wel dat het operationele waterstaatkundig gebruik van het erfgoed altijd voor gaat. Om de medewerkers bij te staan in het praktisch omgaan met het watererfgoed heeft Oud een ‘gereedschapskist’ ontwikkeld. ‘Bij het omgaan met de objecten vragen we vijf punten af te gaan. Achtereenvolgens bepaal en check, verzamel de basisgegevens, bepaal het budget dat nodig is om objecten hun watertaak te laten behouden, draag die objecten die geen watertaak meer kunnen behouden over aan het vastgoedbeheer van HHNK en, als laatste, lever alle informatie aan bij het Loket Watererfgoed zodat de kaart en de inventarisatielijst kan worden geactualiseerd’.
Het Loket Watererfgoed werkt nauw samen met de erfgoedafdelingen van de gemeente Alkmaar, de Provincie Noord-Holland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. ‘Zo borgen wij de gewenste kwaliteit en blijven wij up-to-date over onze collectie watererfgoed.’
Voor meer
informatie, is Ingrid Oud te bereiken per mail i.oud@hhnk.nl.