Voorkom een nieuwe actie tankslag

Sinds 2007 worden aan benzine en diesel bio-componenten toegevoegd om het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen. Dit is voorgeschreven door de Europese Unie, met de gedachte dat dit voordelig is voor de energievoorziening en het klimaat. Aan diesel worden bio-componenten toegevoegd waarmee het biodiesel wordt. De afgelopen tien jaar schommelde het bio-gehalte van Nederlandse diesel tussen de 1,5 en 4,5 procent. Om Europese en landelijke biobrandstofdoelen te halen, wordt de bijmenging tot en met 2020 echter ieder jaar opgehoogd. Dat zal het probleem vermoedelijk verder vergroten, aldus de onderzoekers.

Toename corrosie
Het gebruik van bio-componenten heeft niet alleen voordelen, maar – vanuit bodembescherming – ook belangrijke nadelen. Het gebruik van bio-componenten leidt namelijk tot de aanwezigheid van bacteriën en schimmels, die naar alle waarschijnlijkheid tot snellere corrosie van ongecoate stalen tanks leiden. Vanaf datzelfde jaar 2007 is namelijk de corrosie van brandstoftanks zonder coating duidelijk toegenomen. Dat blijkt uit verplichte inspecties van deze tanks, waarvan de resultaten zijn verzameld en geanalyseerd. In het ergste geval kan dit het onverwacht snel lek raken van tanks betekenen, met lekkage van brandstof en verontreiniging van de bodem als gevolg. De verwachting is dat binnen enkele jaren daadwerkelijk lekkages bij dieseltanks kunnen gaan optreden.

De precieze oorzaak van de verhoogde corrosie is nog niet vastgesteld. In een kennisbijeenkomst over dit onderwerp afgelopen jaar opperde bodemdeskundige Theo Edelman: ‘Komt het doordat met de bio-componenten micro-organismen aan de brandstof worden toegevoegd? Ligt het aan het zwavelarmer worden van de brandstoffen, dat ook sinds 2007 is verplicht?

Nieuw bodembeschermingsbeleid
In antwoord op een kennisvraag van het Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond nam SIKB het initiatief om samen met Syntec, Hamer Installatietechniek, Bioclear en Van der Heide Inspectie onderzoek te doen onder de titel ‘Voorkom een nieuwe actie tankslag’. Deze titel refereert aan eerdere opruimacties voor slechte en niet meer in gebruik zijnde brandstoftanks. De uitkomsten van het onderzoek moeten leiden tot een daarop ontwikkeld nieuw bodembeschermingsbeleid. SIKB-directeur Henk Koster licht toe: ‘Het project omvat de volgende onderdelen: 1. Inventarisatie en onderbouwing van de problematiek; 2. Verankering: Ontwikkeling van monitoringsvoorschriften en meet- en analysetechnieken voor ongecoate ondergrondse tanks voor opslag van biobrandstoffen en 3. Advies aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat met betrekking tot de wettelijke termijnen voor de tankkeuringen’.

Wellicht duizenden tanks
Begin 2018 baarden de eerste resultaten van een toen nog heel beperkt onderzoek veel opzien. NRC Handelsblad bijvoorbeeld opende de voorpagina met de kop ‘Biodiesel laat tanks verroesten’. Alle reden om de omvang van de te controleren tanks van twee uit te breiden naar 20 stuks, over het land verspreide ongecoate, stalen ondergrondse opslagtanks met biodiesel. ‘Nu het uitgebreide onderzoek vrijwel gereed is, lijkt het er meer en meer op dat de circa 2.500 ongecoate ondergrondse dieseltanks bij Nederlandse tankstations inderdaad risico lopen op voortijdige lekkage’, stelt Koster vast. Hij wijst op de tussentijdse rapportage waarin ook werd gewaarschuwd voor de honderden dieseltanks bij onder meer ziekenhuizen en datacenters. Bovendien zijn er sterke aanwijzingen dat ook bovengrondse dieseltanks (vaak bij boerderijen) en opslagtanks voor benzine-opslag beschadigd kunnen raken.

Aanbevelingen
Henk Koster verwacht komende zomer met een definitief rapport te kunnen komen. Behalve het verslag van de bevindingen neemt hij voor zich ook een aantal vervolgstappen en aanbevelingen te doen. ‘Zo zullen wij zelf, als SIKB, onze richtlijnen, met name de “AS 6800 Controle en keuring tank(opslag)installaties” moeten gaan aanpassen. Ook denkt hij aan een aanbeveling om ongecoate stalen tanks waar mogelijk te vervangen of van een coating te voorzien. Daarnaast zal het rapport voorstellen bevatten voor wettelijke keuringstermijnen.